Πόσες φορές πιάνουμε τον εαυτό μας να πράττει ασυνείδητα, χωρίς να έχει επεξεργαστεί κάποια πληροφορία για να προβεί σε πράξη? Να σκρολάρουμε στο διαδίκτυο ώρες, να τρώμε τα νύχια μας , να τρώμε ενώ είμαστε πλήρεις? Μπαίνουμε στον ‘’αυτόματο πιλότο’’, δημιουργώντας συνήθειες, οι οποίες τελικά μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία. Δες πως στο κείμενο παρακάτω!

-Πώς δημιουργούνται οι συνήθειες

Οι συνήθειες είναι ουσιαστικά οι αυτόματες αντιδράσεις σε συγκεκριμένα καταστασιακά ερεθίσματα. Συχνά διαμορφώνουμε συνήθειες μέσω της επανάληψης και της ενίσχυσης, πράγμα που σημαίνει ότι όσο πιο συχνά κάνουμε κάτι, τόσο πιο πιθανό είναι να συνεχίσουμε να το κάνουμε. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλός μας δημιουργεί νευρικές οδούς που κάνουν τη συμπεριφορά πιο εύκολη στην επανάληψη με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 40% των καθημερινών μας συμπεριφορών είναι συνήθειες και όχι σκόπιμες. Ενώ αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο για εργασίες ρουτίνας, όπως το βούρτσισμα των δοντιών μας ή το δέσιμο των παπουτσιών μας, γίνεται προβληματικό όταν οι συνήθειές μας προκαλούν άγχος ή είναι ανθυγιεινές.

Ένας τρόπος για να σπάσετε τις ανθυγιεινές συνήθειες είναι να εντοπίσετε τα καταστασιακά εναύσματα που οδηγούν στη συμπεριφορά. Αλλάζοντας το έναυσμα, μπορείτε να αρχίσετε να σπάτε το βρόχο της συνήθειας.

-Η σύνδεση μεταξύ των συνηθειών και της ψυχικής υγείας

Πώς ακριβώς επηρεάζουν λοιπόν οι άσκοπες συνήθειες την ψυχική μας υγεία; Ένας τρόπος είναι η σύνδεσή τους με το άγχος. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές έχουν περισσότερες αρνητικές αυτόματες σκέψεις και είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές

Οι άσκοπες συνήθειες μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μια συνολική αίσθηση άγχους και υπερφόρτωσης. Όταν εμπλεκόμαστε σε συμπεριφορές χωρίς συνειδητή σκέψη, μπορεί να μην αντιλαμβανόμαστε καν πόσο χρόνο ή ενέργεια αφιερώνουμε σε αυτές. Αυτό μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε εξαντλημένοι και αγχωμένοι, ειδικά αν παραμελούμε άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής μας.

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι άσκοπες συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική μας υγεία είναι μέσω της επίδρασής τους στην αυτοεκτίμησή μας. Όταν ακολουθούμε συνήθειες που γνωρίζουμε ότι δεν είναι καλές για εμάς, όπως η υπερκατανάλωση τροφής ή η αναβλητικότητα, μπορεί να νιώθουμε ενοχές ή ντροπή. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αρνητική αυτό-ομιλία και μείωση της αυτοπεποίθησης. Επιπλέον, αν δεν είμαστε σε θέση να διακόψουμε αυτές τις συνήθειες, μπορεί να νιώσουμε ότι δεν έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας, γεγονός που μπορεί να συμβάλει σε συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους.

-Πώς οι συνήθειες μπορούν να επιδεινώσουν το άγχος

Οι συνήθειες μπορούν να λειτουργήσουν ως εναύσματα για αγχωτικές σκέψεις ή συναισθήματα και να συμβάλλουν στον κύκλο του άγχους ενισχύοντας αρνητικά μοτίβα σκέψης. Για παράδειγμα, αν έχετε τη συνήθεια να ελέγχετε συνεχώς το τηλέφωνό σας για νέα μηνύματα, μπορεί να αρχίσετε να αισθάνεστε αγχωμένοι αν δεν λάβετε άμεση απάντηση.

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι συνήθειες μπορούν να επιδεινώσουν το άγχος είναι η δημιουργία μιας αίσθησης εξάρτησης. Αν έχετε τη συνήθεια να βασίζεστε στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά για να αντιμετωπίσετε το άγχος, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο εθισμού και άγχους.

Τέλος, οι συνήθειες μπορούν επίσης να συμβάλουν στα σωματικά συμπτώματα του άγχους. Για παράδειγμα, αν έχετε τη συνήθεια να σφίγγετε το σαγόνι σας ή να τρίζετε τα δόντια σας όταν είστε αγχωμένοι, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, πόνο στο σαγόνι και άλλες σωματικές ενοχλήσεις. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να γίνουν χρόνια και να συμβάλλουν στο συνολικό αίσθημα άγχους και στρες.

-Πώς να αλλάξετε τις συνήθειές σας

  1. Εντοπίστε τα εναύσματα και αντικαταστήστε τις συνήθειες με ωφέλιμες για την υγεία σας εναλλακτικές. Για παράδειγμα, αν έχετε την τάση να τσιμπολογάτε ασυναίσθητα όταν βαριέστε, δοκιμάστε αντί αυτού να κάνετε έναν σύντομο περίπατο ή να κάνετε μερικές ασκήσεις βαθιάς αναπνοής.
  2. Επικεντρωθείτε στη δημιουργία νέων συνηθειών που προάγουν την καλή ψυχική υγεία, όπως η εξάσκηση της ευγνωμοσύνης ή η τακτική σωματική δραστηριότητα.
  3. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο και εφοπλιστείτε με υπομονή, χωρίς να είστε σκληροί με τον εαυτό σας
  4. Προσπαθήστε να εφαρμόσετε την ενσυνειδητότητα, την πρακτική του να είστε πλήρως παρούσες και να έχετε επίγνωση των σκέψεων και του περιβάλλοντός σας.
  5. Δώστε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα και

-Η σημασία της ενσυνειδητότητας στην αντιμετώπιση συμπεριφορών που προκαλούν άγχος

Με τη συνειδητή προσοχή στις συνήθειες και τις συμπεριφορές μας, μπορούμε να σπάσουμε τον αυτόματο κύκλο και να κάνουμε σκόπιμες επιλογές που προάγουν την καλή ψυχική υγεία.

Ένας τρόπος για να εξασκήσετε την ενσυνειδητότητα είναι ο διαλογισμός ή οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής. Υπάρχουν επίσης πολλές θεραπείες που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), που μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να ξεπεράσουν τις συνήθειες που προκαλούν άγχος και να προάγουν την καλή ψυχική υγεία.

---

Η διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας είναι μια συνεχής διαδικασία που απαιτεί προσοχή και φροντίδα. Η εξάσκηση της αυτοφροντίδας, η τακτική άσκηση, η αναζήτηση υποστήριξης από αγαπημένα πρόσωπα και η ενσωμάτωση πρακτικών mindfulness στην καθημερινή σας ρουτίνα, είναι σημαντικά εργαλεία για την διατήρηση της. Είναι επίσης σημαντικό θέτετε  θέτοντας υγιή όρια και να αναζητάτε βοήθεια όταν χρειάζεται.

-iToocan Team

Πηγες:

-https://ppc.sas.upenn.edu/

-https://www.wellandgood.com/

-https://www.psychologytoday.com/us

Photo by Harli Marten on Unsplash